(introductie)
Van de geschiedenislessen op de lagere school herinner ik me weinig concrete zaken. De chronologie van gebeurtenissen wekte niettemin de indruk van een ontwikkeling waarin niet alleen de mens steeds volmaakter werd, zowel individueel als collectief, maar zelfs de natuur meer in harmonie met de mens kwam. In het heelal hadden de sterren en planeten hun positie ingenomen. Op aarde bedaarde de erupties, stormen en overstromingen. 1953 ten spijt, de oeronrust was afgezwakt en zou zich nimmer meer zo hevig presenteren als in vroeger tijden. Het breekpunt lag ongeveer na de Middeleeuwen. De vermeende ontwikkeling leek onvermijdelijk en had een even vermeende causaliteit, ja zelfs een zekere logica vanuit het toenmalige perspectief: de mens, dat wil zeggen het gezin en de omgeving daarvan had het immers beter dan vorige generaties. Het waren de optimistische jaren ’50, nooit meer oorlog en welvaart uit Amerika. Tot zover het naïeve optimisme van een scholier, die al snel ontdekte dat de natuur zich niets aantrok van de aanwezigheid van mensen en al helemaal niet van diens veronderstelde ontwikkeling. De geruststellende toekomstverwachting werd wreed verstoord door signalen van buiten die de huiskamer binnendrongen, eerst via een sporadische krant en de distributiezender op afgemeten tijden. Later via de televisie. De verstoring ging gepaard met een eigen ontwikkeling en de ervaring dat wat eerst zo hecht leek, langzaam maar zeker verbrokkelde. Geschiedenis bleek het samenbrengen van verschillende lijnen in tijd en ruimte. Het verband werd gelegd door de schrijver. Of door de lezer, als deze tenminste de moeite nam tussen de regels door te lezen en zelf op zoek te gaan. De verstoring maakte ook nieuwsgierig. Naar de diepgang van het optimisme. Naar de wegen tot het ideaal. Naar de wegen der vrijheid, later, veel later. Optimisme en ideaal werden gevonden in een dwaaltocht door de geschiedenis, langs archieven en tentoonstellingen, langs colleges en geschriften. Want ook een dwaaltocht heeft een doel, al is die tevoren niet bepaald.

Contact.html
Tramlijn.html
Tramlijn.html
Contact.html
Contact.html
Contact.html
Tramlijn.html
Tramlijn.html